Новая версия проекта "Выучи эсперанто!" - http://www.lernolibro.info/.
Oni propagandas Esperanton kaj tre ofte miras kaj plendas: kial la
rezulto evidentiĝas tre modesta. Ni provu rezoni laŭ nuntempaj principoj...
Propagando estas nenio alia ol reklamo, kaj oni jam komprenis, ke
la reklamo devas esti adresita. Senutilas reklami luksajn aŭtojn en gazeto por
senlaboruloj... El tiu vidpunkto plejparto de nia propagando de Esperanto
absolute vanas.
Iuj fieras pri sia bru-aktivado dum «Ago-tagoj» – tamen kiel tio
aspektas deflanke? Jen severmiena junulo kun nigra barbo kuradas tien-reen,
svingante per verda flago (li volis nur varmiĝi, sed kiu tion sciis?), sed la
preterirantoj supozas lin esti ĉeĉena ekstremisto. Jen aĝa dommastrino vidas
homgrupon kun plakatoj kaj scivole demandas: kion ili volas? Oni pacience
klarigas al ŝi pri lingva egalrajteco, pri libera komunikado, pri nia bela
lingvo. Ŝi ĉion aŭskultas kaj konkludas: «Ha, do tio estas kontraŭ la ortodoksa
religio!» (Mi priskribis realajn okazojn en Moskvo).
La samon pruvas la negativa sperto de Sergej Paĥomov (LOdE, 1998:
11) – proponi Esperanton al «piaj» kredantoj senutilas, ĉar ili ne kapablas
percepti tion, kio estas ekster ilia doktrino kaj ne servas rekte al ĝi. Oni
propagandu/reklamu/informu pri Esperanto al tiuj, kiuj povas pri ĝi reale
interesiĝi, unuavice – al saĝaj homoj, havantaj aŭ havontaj gravan pozicion en
la socio... (Tamen, en la Ŝtata Dumao plejparto de la deputitoj pensas nur pri
propra bonstato kaj memreklamo – do apenaŭ estas senco dissendi priesperantajn
alvokojn al ili ĉiuj inkluzive de la malkaŝaj naciistoj).
Mi klopodas agi tiudirekte.
Dum pluraj jaroj mi aktivas en intelektaj ludoj, inkluzive de la
televidaj. Kiam mi aperas sur TV-ekrano kaj havas okazon ion diri pri mi – mi
mencias Esperanton. Gravas ankaŭ: kiel mencii. En 1994 en Propra ludo nelonge
antaŭ mi ludis du esperantistoj. La redaktoro decidis, ke pri Esperanto jam
estis dirite sufiĉe kaj avertis, ke mi rakontu pri io alia. Do kiam en etero oni
demandis min pri miaj hobioj, mi rakontis pri la plej ekzotika – kolektado de
trambiletoj – kaj aldonis: «mi havas ankaŭ aliajn hobiojn, sed ili estas tute
neoriginalaj – ekzemple, la lingvo Esperanto...» Iom poste mi persvadis la
redaktoron uzi en Propra ludo apartan temon «Esperanto», verkis por ĝi simplajn
demandojn. Ludantoj respondis korekte – kaj en ilia subkonscio fiksiĝis
pozitivaj emocioj ligitaj kun nia lingvo; la spektantoj eksciis kelkajn novajn
faktojn... Kiam venas mia vico verki demandojn por turniro de Kio? Kie? Kiam?,
mi nepre enmetas interesan (kaj respondeblan por «flanka» homo) demandon pri
Esperanto.
Mi celas, ke oni sentu, ke Esperanto estas ne ia rara ekzotikaĵo,
sed plenvalora kaj reale uzata lingvo. Pri tio konvinkiĝis ankaŭ la
partoprenintoj de Interret-turniro (LOdE, 1998: 8–9). La vigla diskuto pri
fidindeco de la fontoj fine ne lasis dubojn, ke Esperanto reale vivas. Tion jam
scias kelkcent uzantoj de Interreto – kaj ili pli gravas, pli rimarkeblas en la
mondo, ol kelkcent dommastrinoj, interesiĝantaj nur pri Sankta-Barbara.
Pluraj intelektludantoj estas ligitaj kun universitatoj, eldonejoj
ktp., kaj dank'al amikaj rilatoj eblas ricevi tie «tribunon». La tasko pri
Esperanto unuafoje dum multaj jaroj eniris la lingvistikan olimpikon (LOdE,
1998: 1). Poste la samaj lingvistoj, vidante mian entuziasmon, proponis al mi
verki artikolon pri Esperanto por la Porinfana enciklopedio de la eldonejo
Avanta+. Do nun ni havas 100 mil ekzemplerojn de la volumo kun ampleksa,
informriĉa kaj favora artikolo pri Esperanto. Ĉar la enciklopedio havas altan
prezon, ĝi estos gardata dum jardekoj kaj trafos unuavice al idoj de «elituloj»,
havantaj pli grandajn ŝancojn iam okupi influhavajn poziciojn en la lando. Ankaŭ
pluraj intelektludantoj, famaj antaŭe, nun havas altajn postenojn – ĝis
registaraj konsilistoj. Mi tre esperas, ke dank'al tio post 10–20 jaroj
Esperanto en nia lando estos pli favorata.
Necesas provi diversajn manierojn de propagando – tamen tre
gravas, ke oni ne perceptu nin kiel fanatikulojn. Oni lernu paroli kun homoj
pacience, sen trudo, konsiderante iliajn interesojn. Ja religiaj misiistoj tiel
agas, kaj (al mi tio tre malplaĉas, sed endas agnoski la objektivan rezulton!)
ili sukcesas pli multe ol niaj propagandistoj.
Tre interesa kaj utila estas la kolportista sperto de Vladimir
Ĉernov (LOdE, 1998: 11). Lia Esperanto-kurseto estas sprita kaj alloga, tamen ĝi
plibonigeblas. En similaj situacioj oni nepre konsideru la konatan psikologian
fenomenon: ĉion ricevitan senpage oni povas tuj forĵeti, sed al aĵoj aĉetitaj
oni rilatas pli atente. En trajnoj kaj diversaj atendejoj oni kutime enuas,
havante amasegon da libera tempo – do ni kaptu la okazon!
Kion plian oni povas fari surloke? Iri al «elitaj» lernejoj,
gimnazioj, liceoj k.s. (nur ne religiaj), tie la instruistoj kaj direktoroj
estas pli liberpensemaj, ofte ili strebas havi ion nekutiman por emfazi la
elitecon de sia lernejo, kaj Esperanton oni povas akcepti ne malpli favore ol
retorikon, stenografion aŭ ĉinan gimnastikon. Indas provi, kaj tia propaganda
agado devas esti pli efika ol ĝis nun.
Valentin Melnikov, <vmel@hse.ru> («La Ondo de Esperanto», 1999,
n-ro 1, p. 8)
|